هند ممنوعیت «آیات شیطانی» را به دلیل گم شدن پرونده لغو کرد

۲۳:۳۸ - ۱۷ آبان ۱۴۰۳


دادگاهی در هند ممنوعیت چند دهه‌ای واردات رمان «آیات شیطانی» اثر سلمان رشدی را لغو کرد، چرا که دولت قادر به یافتن حکم اولیه نبوده است.



آگهی

رمان رشدی در سال ۱۹۸۸ به دلیل جنجال‌های پیرامون آن در این کشور آسیایی ممنوع شد. در آن زمان هند نخستین کشوری بود که این کتاب را به دلیل نحوه نمایش اسلام و شخصیت پیامبر محمد ممنوع کرد. این نحوه نمایش توسط بسیاری از مسلمانان کفرآمیز تلقی شد و باعث اعتراضات و تهدیدات علیه این نویسنده بریتانیایی-هندی گردید.

به اینستاگرام یورونیوز فارسی بپیوندید


این ممنوعیت موضوع دادخواستی بود که در سال ۲۰۱۹ توسط فردی به نام ساندیپان خان علیه هیئت مرکزی مالیات غیرمستقیم و گمرکات به دادگاه عالی دهلی ارائه شد. ساندیپان خان اعتبار قانونی حکم سال ۱۹۹۸ این هیئت را که واردات رمان سلمان رشدی را به دلیل محتوای کفرآمیز ادعایی آن تحت قانون گمرکی ۱۹۶۲ هند ممنوع کرده بود، به چالش کشید.سلمان رشدی جایزه صلح اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان آلمان را دریافت کردرونمایی از رمان جدید سلمان رشدی ۴ ماه پس از سوء قصد؛ نیویورکر گزیده‌ای از «شهر پیروزی» را منتشر کردسلمان رشدی: در واقع هیچ خدایی وجود ندارد

خان در دادخواست خود ادعا کرد که این ممنوعیت حقوق اساسی آزادی بیان را نقض می‌کند و از دادگاه خواستار اجازه واردات کتاب شد.

بر پایه اسناد قانونی، خان از دستگاه قضایی درخواست کرد نسخه‌ای از حکمی که واردات کتاب را ممنوع کرده بود، به او نشان بدهند، اما به او اطلاع داده شد که این سند یافت نشده است.


سلمان رشدی با کتابش «آیات شیطانی» در سال ۱۹۸۸AP/AP1988

بر پایه این اسناد، هیئت مرکزی مالیات غیرمستقیم و گمرکات هند در چندین نوبت بین ماه مه ۲۰۱۹ و ماه مه ۲۰۲۴ برای یافتن سند درخواستی از دادگاه عالی دهلی نو مهلت خواست و در نهایت به دادگاه اعلام کرد که «متن این حکم قابل ردیابی نیست و بنابراین نمی‌تواند ارائه شود».

در آخرین جلسه رسیدگی به این موضوع در این هفته، دادگاه عالی دهلی نو حکم داد که «هیچ راه دیگری جز فرض بر عدم وجود چنین اطلاعیه‌ای وجود ندارد».

در این حکم که روز ۵ نوامبر (۱۵ آبان) صادر شد، گفته شده است که «بنابراین شاکی حق خواهد داشت اقدامات مربوط به این کتاب را بر اساس قوانین انجام دهد.»رمان «آیات شیطانی» سلمان رشدی در صدر پرفروش‌ترین کتاب‌های هفته قرار گرفت سلمان رشدی نویسنده «آیات شیطانی» زنده ماند اما یک دست و یک چشمش از کار افتاد ضارب سلمان رشدی از زنده ماندن نویسنده آیات شیطانی حیرت‌زده است

طبق گزارش‌های رسانه‌های هندی، این حکم بدان معناست که افراد در هند از این پس مجاز به وارد کردن کتاب «آیات شیطانی» به کشور خواهند بود.

نخستین چاپ رمان آیات شیطانی در ۲۶ سپتامبر ۱۹۸۸ در بریتانیا به بازار آمد و کمتر از یک ماه پس از آن بود که ورود آن به هند ممنوع شد.


اعتراض طرفداران سلمان رشدی به فتوای خمینی برای قتل نویسنده- نیویورک صص فوریه ۱۹۸۹David Cantor/AP1989

چند ماه دیرتر، در تاریخ ۲۵ بهمن ۱۳۶۷، آیت الله خمینی، رهبر پیشین جمهوری اسلامی این نویسنده بریتانیایی هندی‌تبار را به دلیل نوشتن کتاب آیات شیطانی «مرتد» خواند و فتوای معروف قتل او صار کرد.

رشدی ماه گذشته گفت که در حال نگارش یک اثر داستانی تازه است. این کار که مجموعه‌ای از سه داستان است، نخستین اثر داستانی رشدی پس از نجات یافتنش از حمله فردی با چاقو در نیویورک در سال ۲۰۲۲ خواهد بود.